Khái Niệm Mới Về Vệ Sinh Trong Trại Nuôi Heo
 |
| Tiêu độc khử trùng định kỳ trong trang trại là một việc bắt buộc. |
Phương pháp “bên ngoài” để ngăn ngừa sự xâm nhập của mầm bệnh
Khu vực trại:
Vị trí trại phải đủ xa với các trại khác và tránh có hướng gió chính thổi trực tiếp. Một số bệnh có thể nổ ra do lan truyền theo không khí hoặc bởi do ruồi bay qua khoảng cách ngắn. Ngoài ra loài gặm nhấm có khả năng lây truyền một số bệnh khác ( điều này gọi là “ giải pháp an toàn sinh học”).Chính sách lợi nhuận:
Việc chọn lựa phương pháp làm vệ sinh và sự tiêm phòng vac cin phù hợp trong một trại heo giống sẽ làm ảnh hưởng đến lợi nhuận nên cần phải xem xét về tình trạng vệ sinh, đặc biệt trong một trại nuôi heo thịt vỗ béo, nguồn lợi nhuận sẽ đạt tối thiểu nếu tình trạng vệ sinh chung không được xem xét cẩn trọng.Cách ly:
Khi mua một heo mới đem vào trại, chúng phải được cách ly đúng theo qui định thú y. Ở nhiều quốc gia Châu Âu, điều này là qui định của luật pháp. Đặc biệt, giai đoạn này cần ít nhất 4 – 6 tuần. Là trại heo thịt vỗ béo phải áp dụng chiến lược “cùng vào - cùng ra”, toàn bộ mỗi vòng quay phải được cách ly.Khách tham quan:
Hạn chế mức thấp nhất.Trước khi vào trại, họ phải được mặc đồ che phủ toàn thân và mang ủng của trại. Họ cũng phải được rửa và sát trùng sạch hai bàn tay.Phương tiện vận chuyển:
Các xe tải vận chuyển gia súc phải được vệ sinh sát trùng cẩn thận trước khi vận chuyển để ngăn ngừa lan truyền mầm bệnh. Cách làm là: trước tiên làm sạch, kế đến sát trùng. Đối với việc làm sạch, dùng chất tẩy rửa có nguồn gốc alkaline (những sản phẩm gốc alkaline sẽ tẩy những chất dơ hữu cơ có chứa chất béo và chất đạm; loại bỏ các chất acid vô cơ đóng vẩy như vôi). Tuy vậy, nếu các sản phẩm tương tự như alkaline, hoặc có chứa muối hydroxide hoặc chlorine, nó sẽ ăn mòn thân xe, đặc biệt ở những phần bằng nhôm. Những thuốc có tên khác được dùng như là sản phẩm đặc biệt ( như là HATCHONETTM , là gốc tự do của muối hydroxide và chlorine, nhưng giàu hoạt tính trên bề mặt hoặc tác nhân làm độ ẩm điều đó nó sẽ giúp làm giảm sức căng bề mặt và qua đó làm phá vỡ chất dơ). Nếu chỉ dùng nước với áp lực cao, sẽ không có khả năng làm loại bỏ các chất dơ đặc biệt các loại xe tải không vệ sinh không được vào trại ngay cả loại xe tải nhỏ (xe bán tải nông dân hay dùng). Niềng xe cũng phải được sát trùng.Hố nhúng chân:
Trước khi vào mỗi dãy trại, nhúng chân trước khi vào. Trước hết ủng phải đựơc rửa sạch và chỉ nhấn chìm phần ủng sâu xuống. Chất sát trùng phổ kháng khuẩn rộng sẽ diệt hết tất cả vi khuẩn gây bệnh, ngay cả các chất hữu cơ hiện diện, và nó vẫn hoạt động trong điều kiện nhiệt độ thấp (kiểm tra nếu nó đã có tác dụng ở 4oC hoặc 40oF) và ở tất cả giá trị pH (loại trừ trường hợp của chlorine). Lý tưởng nhất là nó được thay mới mỗi ngày. Trong toàn bộ cấu trúc thiết kế của trại phải được gọi là “cấu trúc an toàn sinh học” và thuận tiện trong điều kiện làm sạch (không có loài gặm nhấm xâm phạm hoặc các khó khăn mang đến từ nơi khác).
Các phương pháp “bên trong” ngăn ngừa sự phát triển và dịch chuyển mầm bệnh vào các trại. Điều thiết yếu sau mỗi vòng sản xuất là phải rửa sạch, sát trùng và loại trừ tất cả sự dơ bẩn. Ngưng tạo ra sự dơ bẩn trong thời gian dài hoặc “giảm thời gian xuống” sẽ không giết được trứng của KST (giun đũa), cũng như các bào tử cầu trùng, cũng sẽ không loại trừ được Rota virus, cũng như các loại vi khuẩn gây bệnh hồng lỵ. Vì thế phải vệ sinh sát trùng.
Công tác này gồm hai phần: làm sạch và sát trùng
Sẽ hoang phí đồng tiền nếu trước khi sát trùng mà không làm sạch. Làm sạch là quản lý chất dơ đây là công tác không được thiên vị: dùng nước và xà phòng tách ra và di chuyển chất dơ khỏi bề mặt, Cách nói khác: bề mặt được giải phóng chất hữu cơ bởi vì các chất đó làm ngăn cản chất sát trùng tác dụng lên bề mặt.
Do vậy, đặc điểm và ý nghĩa của việc tẩy rửa được nêu lên như sau:
- Làm ướt : là làm giảm sức căng bề mặt
- Làm tan ra : là làm bung chất dơ thành mảnh nhỏ.
- Hòa tan dầu mỡ : làm dầu mỡ bung ra nổi lên
- Hòa tan : Làm chất dơ bung ra nổi lên
- Mang đi : Chất dơ chảy xuống cống
- Làm cho hòa tan : Chất muối hòa tan
Yếu tố xác định chức năng của một chất tẩy rửa:
- Hoạt động hóa học: pH và sự đậm đặc.(chất tẩy gốc kiềm (Alkaline) phải làm bong tróc các loại đạm và chất béo, những chất tẩy gốc acid phải dịch chuyển được các chất khoáng tích tụ lại).
- Tác dụng nhiệt (mỡ bắt đầu tan chảy ở 35oC hay 95oF)
- Tác dụng vât lý (thí dụ:áp lực tẩy rửa cao, cọ sạch thường xuyên, hoặc chất bám những nơi gấp khúc,…).
- Thời gian tiếp xúc: hoạt động hóa học sẽ có khả năng tác dụng lên chính việc làm đó. Nó chỉ là một yếu tố và nó không làm tổn thất các hoạt động khác, nó không phải trả tiền .
- Công tác vệ sinh làm sạch tốt sẽ cho phép làm giảm đi ít nhất 80% vi sinh vật gây bệnh, thường được gọi là “cải thiện tình trạng vệ sinh”. Từ đó cho phép các chất sát trùng làm giảm mầm bệnh một cách dễ dàng.
Tiêu chuẩn cho việc sát trùng tốt là gì?
Sự kết hợp: Có bao nhiêu nhóm thuốc sát trùng, có thể trộn lẩn các chất này lại với nhau được không? Và có sự trợ lực giữa các nhóm khác nhau không? Thí dụ như, nhóm kết hợp ammonia bậc 4 (hoặc viết tắc là QAC) sẽ làm việc trợ lực với aldehydes và tăng hiệu quả sát trùng. QAC sẽ cho phép aldehyde tác động trực tiếp ngấm sâu tốt hơn và làm cho tác dụng của chúng tốt hơn. (như sẽ phá vở mọi cái, chọc thủng các lỗ cực nhỏ). QAC đơn lẽ sẽ không thể giết chết virus không có võ bọc và nha bào của vi khuẩn. Aldehyde đơn lẻ sẽ khó khăn trong tác động trực tiếp. Mặc khác, chúng không thể làm việc hoàn toàn. (Sự kết hợp hai chất QAC đơn lẻ làm một cũng làm phổ kháng khuẩn rộng hơn!). Tóm lại, sản phẩm sẽ có tác nhân xúc tác (ngăn ngừa hóa chất xung khắc nhau), là chất ổn định, những yếu tố tạm thời (cho phép hoạt động trong nước nặng) và tác nhân tạo ẩm (cho phép tác động ngay trên bề mặt của chất hữu cơ). Nhưng điều cuối cùng là chất sát trùng chắc chắn không còn tồn lưu với số lượng thấp nhất (ngăn ngừa sớm sự tồn dư).
Ảnh hưởng: thuốc diệt vi khuẩn, diệt nấm, diệt virus: là phải giúp giết sạch và loại trừ vi khuẩn, virus, nấm và nha bào phòng đạt được khỏi sự kháng cự lại của chúng (hoặc phải sử dụng lần lượt). Chất sát trùng phải hữu hiệu làm việc khi có chất hữu cơ hiện diện. Theo tiêu chuẩn thực nghiệm hiện hành của AOAC nó phải hữu hiệu trong điều kiện có 5% chất hữu cơ và 400ppm nước nặng. Kiểm tra nhãn phải đảm bảo tiêu diệt được PCV2. Ở Bắc Mỹ đòi hỏi phải tiêu diệt được PRRS.
Tính linh hoạt - ổn định: lý tưởng, thuốc sát trùng phải thực sự được dùng để phun, tạo bọt (yêu cầu rửa vết thương) và phun sương (nó bao gồm thực hiện phun sương được trong điều kiện nóng và lạnh)
Tính an toàn: cho người, gia súc và dụng cụ. Ý nghĩa cuối cùng là không ăn mòn. An toàn với môi trường, nó sẽ chỉ là một chất làm thay đổi giá trị sinh học không chứa bất kỳ kim loại nặng nào.
Hiệu quả về giá: Đây không phải là giá trên thể tích cal hoặc lít, nhưng là giá khi pha loãng; giá/lít x hệ số pha loãng. Sự pha loãng được xác định bởi hàm lượng hoạt chất hiện diện. Phải luôn kiểm tra xem là bao nhiêu gram/lít, hoặc % hoạt chất chứa trong thuốc sát trùng!
Mật độ gia súc: ở đây là mật độ theo tiêu chuẩn của gia súc. Qúa đông chúng có thể làm giảm tăng trọng, hơn nữa dễ bệnh hơn bình thường (tự giết nhau). Do vậy thời tiết sẽ xác định mật độ.
Ngăn ngừa và tiêu diệt loài gặm nhắm và côn trùng: loài gặm nhắm không chỉ phá hoại trại của bạn (thích ăn cách ly), chúng cũng làm dơ thức ăn và bùng phát dịch bệnh như leptospirosis, salmonella, Dysenary,… côn trùng cắn và hút máu heo con theo mẹ cũng làm phát bệnh. Thức ăn ướt thừa và phân là môi trường lý tưởng cho các giống có cánh phát triển.
Kêt luận: Trong danh mục ngắn này chỉ là phần nổi của tảng băng và sự phù hợp của nhiều biện pháp an toàn sẽ khác biệt trại này với trại khác. Vấn đề quan trọng là “điều hành an toàn sinh học”. Điều đó được qui định trong điều hành quản lý về thực hiện vệ sinh hoặc là quản lý theo 3P: Sản phẩm (Products), người sản xuất (Procedures) và con người (People). Như vậy kháng sinh và thuốc sẽ đạt được hiệu quả tốt hơn dưới áp lực lớn và sự phòng ngừa là cách tốt nhất.
Source: CID LINES - June 2006. Người dịch ThS. Huỳnh Thanh Vân
By Jeroen Dewulf, Phd, University of Ghent and Luc Ledoux, CID LINES nv
Đăng ký nhận bài viết qua Email!
