Clostridium tetani Và Bệnh Uốn Ván Ở Chó Mèo
 |
| Con vật cứng đờ như tấm ván gỗ |
Bệnh Uốn Ván là gì?
Vi khuẩn Clostridia có thể sống trong bụi bẩn và rất dễ dàng xâm nhập vào một vết thương nhỏ bị nhiễm trùng tạo thành bệnh uốn ván. Các loài động vật khác nhau có độ nhạy khác nhau đối với độc tố uốn ván. Ngựa, con người, vật nuôi như chó có độ nhạy cảm cao trong khi ở mèo thì mức độ mắc bệnh lại rất thấp.
Uốn ván là bệnh khá thường gặp ở chó. Vi khuẩn Clostridium tetani thường đi vào cơ thể qua vết thương và trong điều kiện yếm khí các bào tử nảy mầm rồi sản xuất độc tố. Độc tố thường lây lan bằng cách đi vào hệ thần kinh ngoại biên tới tủy sống và cũng có thể lan truyền vào cơ thể qua máu. Độc tố liên kết với dây thần kinh vùng bị thương, rồi di chuyển vào hệ thống thần kinh trung ương, tác động đến việc sản sinh axít amin glycine. Điều này gây ức chế đến hệ thần kinh trung ương dẫn đến hoạt động của các cơ bị cản trở, bị co cứng hay co thắt. Khởi đầu là co cứng cơ nhai, sau lan ra các cơ mặt, thân mình và tứ chi. Đặc trưng của bệnh này là đau co thắt cơ, thường ở hàm nên còn được gọi là Chứng Khít Hàm.
Mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng bệnh uốn ván sẽ phụ thuộc vào số lượng vi khuẩn Clostridium tetani có khả năng nhập vào cơ thể và số lượng độc tố có sẵn trong cơ thể, nhưng thường các trường hợp uốn ván đều nghiệm trọng và cần phải được tiến hành điều trị ngay lập tức.
Mức độ nguy hiểm của bệnh
Bệnh uốn ván không lây lan nhưng rất nguy hiểm đối với vật nuôi và con người mắc bệnh, trong đó có chú cún của bạn. Chó mắc bệnh có thể không sống được quá vài ngày sau khi phát bệnh, toàn thân bị co cứng và uốn vòng như tấm ván gỗ.
Triệu chứng
Thời kỳ ủ bệnh uốn ván thay đổi từ 3 đến 21 ngày. Những dấu hiệu lâm sàng thường được nhìn thấy trong vòng 5 đến 10 ngày nhiễm bệnh. Các triệu chứng sẽ xuất hiện sau khi vi khuẩn đã xâm nhập vào vết thương và phát triển. Đầu tiên, các cơ bắp xung quanh vết thương bị nhiễm bệnh sẽ trở nên co cứng, chú chó trở nên cứng đờ và khập khiễng, dáng đi không bình thường, yếu đuối. Sau đó các triệu chứng có thể biến mất một cách tự nhiên nếu nhiễm trùng chỉ ở vùng nhỏ trên cơ thể, trong khi ở nhiều trường hợp khác, các triệu chứng có thể leo thang và phát triển thành bệnh uốn ván nếu các độc tố có thể được xâm nhập vào hệ thần kinh trung ương.
Các triệu chứng liên quan đến bệnh uốn ván là:
- Sốt
- Táo bón
- Đau khi đi tiểu
- Chảy nước dãi nhiều
- Trán nhăn
- Cười toe toét
- Đuôi cứng và khó cử động.
- Tai cứng và liên tục dựng lên.
- Hiện tượng co cứng cơ lan dần khắp của cơ thể, làm cho cơ thể con vật cứng đờ như tấm ván gỗ.
- Khó ăn uống.
- Khó thở (do sự co cứng của cơ bắp ngực)
- Khó mở miệng (do sự co cứng của cơ hàm )
- Co giật cơ toàn bộ cơ thể với chuyển động đột ngột bên ngoài, âm thanh, hoặc va chạm.
- Tê liệt
- Chết do không thể thở được.
Chẩn đoán bệnh
Việc chẩn đoán sẽ được thực hiện dựa trên bệnh sử của vết thương trên cơ thể chó, bao gồm những biểu hiện ngay từ ban đầu. Bạn sẽ cần cung cấp thông tin cho Bác Sĩ Thú Y về bất kỳ những chấn thương trước đó hoặc những chấn thương có thể dẫn đến nhiễm trùng mà chú chó của bạn mắc phải. Rât nhiều trường hợp nguyên nhân cũng có thể được tìm thấy trong những vết thương thủng sâu nhưng đã được chữa lành ở mặt ngoài da.
Sau khi tìm hiểu lịch sử những vết thương một cách chi tiết, bác sĩ thú y sẽ tiến hành những xét nghiệm đầy đủ để tìm cách chữa trị.
Phương phướng chẩn đoán bệnh thường sẽ dựa trên những dấu hiệu lâm sàng của bệnh uốn ván và các xét nghiệm đi kèm bao gồm xét nghiệm máu (CBC), xét nghiệm sinh hóa, và phân tích nước tiểu.
1. Xét nghiệm máu
Xét nghiệm máu (CBC) là một phương pháp chẩn đoán rất quan trọng để cung cấp thông tin về sức khỏe của chó. Là xét nghiệm được sử dụng để đo lường và đánh giá tế bào lưu thông trong máu, kiểm tra số lượng thực tế các tế bào hồng cầu và bạch cầu, nhằm phát hiện các rối loạn, nhiễm trùng, thiếu máu… Chó mắc bệnh uốn ván sẽ có một tỉ lệ thấp bất thường hoặc quá cao của các tế bào bạch cầu trong máu.
2. Xét nghiệm sinh hóa
Xét nghiệm sinh hóa nhằm đánh giá chức năng của cơ quan nội tạng, đo nồng độ và xác định mức độ của các enzym lưu hành trong máu. Chó bị bệnh uốn ván sẽ có nồng độ enzyme Creatine Phosphokinase (CPK) cao trong máu. Enzyme này chủ yếu có trong tim, não và cơ xương, nhưng mức độ của enzyme này tăng trong máu là nhằm đáp ứng với quá trình co cứng và hủy hoại các cơ bắp do nhiễm khuẩn uốn ván.
3. Xét nghiệm nước tiểu
Chó mắc bệnh thường sẽ có các kết quả xét nghiệm nước tiểu bình thường, trừ kết quả về hàm lượng Myoglobin trong nước tiểu cao (vì Myoglobin là một loại protein thường được tìm thấy trong cơ bắp của động vật- khi các cơ co thắt, co cứng liên tục thì loại protein này bắt đầu xuất hiện trong nước tiểu do được sản sinh từ các cơ bị hủy hoại). Điều này dẫn đến việc chúng có mật độ cao trong nước tiểu.
Ngoài ra, một vài mẫu mô và chất lỏng từ vết thương cũng sẽ được lấy để kiểm tra nhằm xác nhận sự hiện diện của khuẩn uốn ván trong các vết thương của chó.
Điều trị bệnh uốn ván cho thú nuôi
Trong giai đoạn diễn biến của bệnh, chú chó của bạn sẽ cần phải nhập viện. Việc chăm sóc và điều dưỡng thường được yêu cầu kéo dài liên tục trong thời gian 3-4 tuần. Nếu chú chó của bạn không tự ăn được, bác sĩ thú y có thể sẽ đặt một ống dẫn thức ăn trực tiếp vào dạ dày của nó để duy trì nhu cầu năng lượng và quá trình trao đổi chất. Dịch truyền tĩnh mạch có thể được sử dụng để tránh mất nước. Một điều cần lưu ý là, bởi vì độc tố uốn ván thường tấn công vào các cơ bắp và hệ thần kinh nên ở một số chó có độ nhạy cảm cao sẽ không thích ứng được với biện pháp đặt truyền ống này, dẫn đến trường hợp làm trầm trọng thêm các triệu chứng của bệnh.
Một trong những yếu tố quan trọng trong quá trình chăm sóc điều dưỡng là giữ cho chú chó trong một môi trường có ánh sáng thấp và ít tiếng ồn, vì những con vật này cực kỳ nhạy cảm với những va chạm, âm thanh và ánh sáng.
Chú chó của bạn sẽ được giữ an thần để ngăn chặn tình trạng gia tăng thêm các triệu chứng. Con vật sẽ được uống hoặc tiêm thuốc kháng sinh nhằm kiểm soát sự lây lan của nhiễm khuẩn, để giảm thiểu co thắt cơ và co giật, hạn chế các độc tố và ngăn chặn nó tiếp tục liên kết với các tế bào thần kinh .Thuốc kháng sinh cũng sẽ được bôi xung quanh vùng ngoại vi của vết thương để kiểm soát nhiễm trùng.
Các loại thuốc có thể sẽ giữ cho chú chó nằm im trong một thời gian dài và điều này cũng có thể gây ra những tác dụng phụ khi chúng nằm ở một tư thế trong một thời gian dài. Bạn nên để chúng nằm trên chiếc giường mềm, và điều chỉnh tư thế cho chúng để ngăn chặn tình trạng lở loét ở phần cơ thể tiếp xúc với giường bệnh quá lâu.
Trong trường hợp chú chó của bạn gặp khó khăn trong việc hít thở, một ống dẫn sẽ được đặt vào khí quản để tạo điều kiện cho chúng hít thở bình thường cho đến khi các cơ bắp hồi phục sau nhiễm trùng. Ống thông nước tiểu sẽ được đặt để thông nước tiểu nếu chúng không thể đi tiểu được. Và chúng sẽ được uống thuốc xổ trong trường hợp bị táo bón.
Trong nhiều trường hợp, các phương pháp điều trị có thể được áp dụng tại nhà. Nếu chú chó có thể điều trị tại nhà sau quãng thời gian khám nghiệm và chữa trị tại phòng khám, điều quan trọng nhất là chủ nuôi phải xem xét khả năng duy trì một môi trường vô trùng cho chúng. Bạn sẽ cần phải thảo luận với bác sĩ thú y về các quy tắc cần thiết để tránh sự nhiễm trùng.
Đặc biệt, việc sử dụng vật lý trị liệu, xoa bóp cũng là phương pháp rất quan trọng để cải thiện việc lưu thông máu và dẫn truyền bạch huyết từ các cơ. Nó có thể giúp thư giãn các cơ co cứng và làm giảm sự khó chịu cho chú cún của bạn.
Giai đoạn phục hồi
Khi chú chó của bạn đã thoát khỏi tình trạng nguy hiểm, bác sỹ sẽ cho phép bạn mang chúng về nhà để chăm sóc.
Như đã đề cập ở trên, điều quan trọng là phải thay đổi vị trí nghỉ ngơi của chú chó sau vài giờ để ngăn ngừa viêm loét. Giữ cho vết thương sạch sẽ và đến bác sĩ thú y nếu bạn nhận thấy bất kỳ sự thay đổi về màu sắc của vết thương hoặc khi vết lở loét bắt đầu xuất hiện. Nếu không, chú chó của bạn sẽ rất đau đớn và khó chịu.
Bạn cần phải sắp xếp một vị trí trong ngôi nhà để chú chó của bạn có thể nghỉ ngơi thoải mái, nhẹ nhàng , tránh xa những vật nuôi khác,hay trẻ nhỏ và những nơi ồn ào.
Hạn chế di chuyển để bàng quang và ruột của chúng ổn định trong thời gian phục hồi. Cần phải sử dụng thuốc giảm đau một cách thận trọng và làm theo tất cả các hướng dẫn của Bác Sỹ Thú Y một cách cẩn thận để phòng ngừa tình trạnh sử dụng thuốc quá liều hoặc quá ít.
Bạn sẽ cần phải đến gặp Bác Sĩ Thú Y thêm vài lần nữa để kiểm tra và đánh giá tình trạng phục hồi của chú chó. Việc phục hồi phụ thuộc nhiều vào mức độ nghiêm trọng của bệnh. Nếu chú chó bị nhiễm trùng nặng thì cơ hội hồi phục hoàn toàn là rất thấp. Cần tuân thủ tốt những yêu cầu được đưa ra cho chú cún trong suốt thời gian điều trị cho đến khi chúng phục hồi hoàn toàn. Điều này cần sự cam kết mạnh mẽ và lâu dài từ phía chủ nuôi để cải thiện cơ hội sống sót và bình phục cho chú chó.
Phòng bệnh
- Khi chú chó của bạn bị thương, phải kiểm tra vết thương và xử lý chống nhiễm trùng bằng sát trùng cục bộ vết thương, sau đó phải để hở, hoặc mở rộng vết thương nhằm giết chết các vi khuẩn gây bệnh uốn ván .
- Tiêm phòng vaccine Uốn Ván ngay sau khi chúng bị vết thương bẩn, sâu và kín hoặc ngay sau khi bạn nghi ngờ chú chó của bạn có thể đã bị nhiễm vi khuẩn Clostridium tetani.
- Nếu các phẫu thuật cho chú chó của bạn không bảo đảm vô trùng tốt, nên để hở hoặc không băng bó vết thương.
- Cần có tư vấn của BSTY khi chó bị tai nạn, xử lý vết thương.
- Khi đã có dấu hiệu lên cơn Uốn Ván cần có BSTY điều trị bằng các biện pháp như: tiêm thuốc kháng sinh, thở máy thở Ôxy, an thần, truyền dịch…
- Đối với chó sơ sinh, cần sát trùng rốn của chúng bằng dung dịch cồn i-od 5%, dùng panh kẹp cầm máu rốn và không nên buộc chỉ để cầm máu rốn.
- Ngoài ra chủ vật nuôi cũng nên chú ý quan sát và giữ gìn khi thả rông các chú cún để hạn chế những vết thương, vết cắn, vết bỏng, tai nạn… những chấn thương không đáng có trên cơ thể chúng.
Đăng ký nhận bài viết qua Email!
