Hướng Dẫn Vệ Sinh Sát Trùng Chuồng Trại - P2
 |
| Một loại thuốc khử trùng dùng cho chăn nuôi. |
3. Các loại hóa chất thông dụng được sử dụng để sát trùng
- Phenol
- Các hợp chất chứa Cloine
- Hợp chất chứa I-ốt
- Chất Quaternary ammonia (QAC)
- Aldehyt
- Peroxygen
3.1. Phenol
Đây là những hợp chất hữu cơ có thể hoặc không thể kết hợp được với clo, tùy loại sản phẩm. Chúng thường có hiệu quả ngay cả khi có sự hiện diện của vật chất hữu cơ, nhưng thường không có tính tẩy rửa cao. Chúng không ăn mòn kim loại, nhưng có thể gây thiệt hại cho các hợp chất nhựa và cao su. Có tác động trung bình chậm. Có thể được kết hợp với các axit hữu cơ như axit acetic và sulfuric để tăng hiệu quả (ví dụ như sản phẩm Antec farm fluid) chống virus.
Đặc điểm cơ bản của các chất sát trùng chứa phenol:
- Hoạt động trong sự hiện diện của vật chất hữu cơ
- Thời gian tác động dài
- Lý tưởng cho hố sát trùng hoặc sát trùng trên sàn bê tông
- Không có hoạt tính của chất tẩy rửa
- Tốc độ sát khuẩn chậm: 2-12 giờ
- Có tính độc hại và hủy hoại mô
- Rất có hiệu quả chống lại vi khuẩn, nhưng không tốt lắm để diệt virus hoặc bào tử vi khuẩn
- Giá rẻ
- Một số phenol như cloxylenols chứa clo nên có thêm tính sát khuẩn nhanh
- Chúng làm hỏng sữa và thịt chế biến
3.2. Các hợp chất chứa Clo
Các hợp chất dựa trên clo có thể được xem xét trong hai nhóm. Nhóm 1 là nhóm không chứa các hợp chất hữu cơ như hypoclorit, mà phụ thuộc vào sự giải phóng của clo cho tác động sát trùng. Nhóm 2 là nhóm có chứa các chất hữu cơ. Thuốc sát trùng clo có tác động rất nhanh chóng, nhưng cũng rất nhanh chóng bị vô hiệu hóa nếu có sự hiện diện của bụi bẩn hoặc chất hữu cơ. Đặc điểm cơ bản của các chất sát trùng chứa clo:
- Tính ăn mòn cao
- Tác động rất nhanh chóng.
- Bị bất hoạt bởi các chất hữu cơ và nước cứng
- Không có tác dụng lâu dà
- Không có hoạt tính của chất tẩy rửa
- Rất hiệu quả chống lại virus và vi khuẩn.
- Có tính gây hại cho tầng ozone.
- Giá rẻ.
3.3. Hợp chất chứa I-ốt
Nhóm này bao gồm các chất được gọi là iodophors chứa I-ốt hòa tan trong một dung môi hoạt động bề mặt và sau đó axit photphoric được thêm vào. Chất sát trùng chứa iốt là rất an toàn, có độc tính thấp và hầu như không có mùi. Tuy nhiên, acid phosphoric được thêm vào làm tăng khả năng sát khuẩn nhưng cũng gia tăng tính kích thích và ăn mòn. Các đặc điểm của chất sát trùng chứa iốt (iodophors):
- Có hoạt tính tẩy rửa cao.
- Lý tưởng khi dùng trong hố sát trùng
- Đổi màu: màu nâu khi còn tác dụng và trở thành màu rơm khi mất hoạt tính nên dễ dàng nhận biết trong khi sử dụng
- Tác động rất nhanh và rất có hiệu quả diệt virus và vi khuẩn
- Chúng tương đối hoạt động tốt trong sự hiện diện của chất hữu cơ
- Có giá đắt hơn chất sát trùng chứa clo hoặc phenol
Hợp chất Peroxygen là những chất sát trùng phổ rộng mới có hoạt tính cao so với hầu hết các vi sinh vật.
3.4. Các hợp chất amoniac bậc bốn (QAC)
Các hợp chất này có thể được sử dụng để làm sạch và sát trùng các hệ thống nước và thiết bị và chúng rất hiệu quả, đặc biệt là nếu các chất hữu cơ đã được loại bỏ. QAC không tương thích với xà phòng và không nên trộn lẫn với các chất tẩy rửa khác. Một số được sử dụng như là chất sát trùng. Tác động mạnh trên các vi sinh vật gram dương. Đặc điểm chủ yếu về QAC:
- Không có hiệu quả chống lại nấm và bào tử vi khuẩn
- Không hoạt động trong sự hiện diện của các chất hữu cơ.
- Bị bất hoạt bằng xà phòng và các chất tẩy rửa sát trùng.
- Không có tác dụng giệt virus
- Thích hợp để làm sạch hệ thống nước và các bề mặt nhẵn.
3.5. Aldehyt
Những chất như formaldehyde, rất độc hại, nhưng là chất sát trùng tốt ở dạng bình phun. Hiện nay có các sản phẩm thay thế có sẵn mà không kém hiệu quả và an toàn hơn nhiều để sử dụng (ví dụ như Virkon S).
3.6. Hợp chất Peroxygen
Đây là những chất sát trùng phổ rộng mới có hoạt tính cao so với hầu hết các vi sinh vật. Chúng được dựa trên sự kết hợp của các axit peroxyacetic (hoặc các dẫn xuất khác) với hydrogen peroxide, axit hữu cơ và các chất tẩy rửa anion. Chúng là những tác nhân oxy hóa.
Các biện pháp an toàn nên thực hiện khi sử dụng chất sát trùng:
- Thực hiện theo các hướng dẫn của nhà sản xuất một cách cẩn thận
- Đeo găng tay và bảo vệ mắt khi sử dụng
- Đảm bảo độ pha loãng chính xác cho mục đích đang được sử dụng
- Nếu có tiếp xúc với mắt hãy rửa ngay với nhiều nước và tìm kiếm sự trợ giúp y tế
- Trường hợp sử dụng cho hố sát trùng, đảm bảo rằng hố được làm sạch và bổ sung thuốc thường xuyên
4. Cách sử dụng thuốc tím và formalin
Formaldehyde là một chất khí độc hại và độc tính cao và dù chỉ tiếp xúc một thời gian ngắn có thể gây suy hô hấp và nghiêm trọng hơn là hôn mê. Việc sử dụng nó bị cấm ở một số nước.
- Bất cứ khi nào xông hơi sát trùng được thực hiện, cần phải có hai người. Một trong nhà và một ngoài cửa để cung cấp sự hỗ trợ nếu cần thiết.
- Mang kính bảo hộ và mặt nạ làm ẩm (nên có sẵn cho cả hai người)
- Sử dụng găng tay cao su
- Tưới ướt khu nhà trước khi hun trùng và bịt kín các chỗ hở
- Cách pha formaldehyde với thuốc tím: 400g thuốc tím cho 1 lit formaldehyde cho mỗi 1000m3; đổ formaldehyde từ từ vào thùng thuốc tím. Sử dụng thùng kim loại có thành cao để pha trộn. Một khi các hợp chất được trộn lẫn với nhau thì ra khỏi nhà ngay lập tức.
- Đảm bảo không có vật nuôi nào được tiếp xúc với khói thuốc có thể thoát ra từ căn nhà đang xông thuốc. Nếu người trong nhà bị trúng độc, người ngoài cửa lập tức bật quạt, mở các cửa và đưa người kia ra.
- Đặt các thùng chứa thuốc đồng đều khắp khu vực hun trùng
- Rời khỏi tòa nhà, đóng cửa trong 12 giờ.
- Mở và thông gió 8 giờ trước khi sử dụng.
Chất sát trùng có tính oxy hóa như Virkon S hoặc Kwikstart có thể được sử dụng phun sương như là một biện pháp thay thế hun trùng bằng formalin. Các sản phẩm mới này an toàn hơn và dễ sử dụng hơn.
5. Tóm tắt
Sau đây là những thuốc bạn nên sử dụng trên trang trại:
- Hố sát trùng - sử dụng thuốc sát trùng chứa iốt
- Tổng sát trùng chuồng trại: sử dụng thuốc sát trùng chứa phenol hoặc acid hữu cơ
- Sát trùng nước - sử dụng một QAC hoặc thuốc sát trùng chứa clo
- Bề mặt bê tông: sử dụng thuốc sát trùng chứa phenol hoặc acid hữu cơ
- Bề mặt sàn bị hỏng không dễ dàng làm sạch: sử dụng thuốc sát trùng chứa phenol
- Chuồng trại nhiễm virus: sử dụng thuốc sát trùng chứa iốt hoặc peroxygen (Virkon S). Formalin sát trùng cũng có hiệu quả.
- Chuồng trại nhiễm vi khuẩn: sử dụng thuốc sát trùng chứa iốt hoặc peroxygen
- Sát trùng tay: sử dụng các hợp chất hoặc xà phòng chứa QAC
- Diệt vi sinh vật trong khí dung trong không khí: sử dụng formalin để hun trùng; hoặc phun thuốc sát trùng chứa iốt hoặc tốt nhất là các chất sát trùng có tính oxy hóa.
1. Muirhead M. R., Alexander T. J. L. and Carr J., 2013. Managing Pig Health and the Treatment of Disease. ISBN 9780955501159.
2. Compassion in world farming, 2013. Shocking footage: Irish Pig Farming Investigation.
Đăng ký nhận bài viết qua Email!
